Stan cywilny; akty stanu cywilnego; akta zbiorowe rejestracji stanu cywilnego; rejestracja stanu cywilnego; rejestr stanu cywilnego

Zagad­nie­nie opiera się na zdefin­iowa­niu określonych pojęć, tj. stan cywilny; akty stanu cywilnego; akta zbiorowe rejes­tracji stanu cywilnego, rejes­trac­ja stanu cywilnego; rejestr stanu cywilnego. Poniżej przed­staw­iam gotowe opra­cow­anie tego zagadnienia.

Uwa­ga! Ten tekst jest częś­cią skryp­tu z prawa admin­is­tra­cyjnego. Jeżeli szukasz tek­stów prak­ty­cznych — lin­ki poda­ję na samym końcu tek­stu.

Tekst możesz zapisać w formie PDF lub wydrukować.
Ikony zapisu/ wydruku są na dole, pod tekstem 🙂

Zob. także:

• Kierown­ik USC (urzę­du stanu cywilnego); okręg rejes­tracji stanu cywilnego 

Pod­stawa praw­na: ustawa z dnia 28 listopa­da 2014 r. Pra­wo o aktach stanu cywilnego

1. Stan cywilny

Definic­ja legal­na: stanem cywilnym jest sytu­ac­ja praw­na oso­by wyrażona przez cechy indy­wid­u­al­izu­jące osobę, ksz­tał­towana przez zdarzenia nat­u­ralne, czyn­noś­ci prawne lub orzeczenia sądów, lub decyz­je organów, stwierd­zona w akcie stanu cywilnego.

Przykład­owo:

• zdarzenia nat­u­ralne to: urodze­nie, zgon;
• czyn­noś­ci prawne to np. zawar­cie małżeńst­wa, uznanie ojcost­wa, oświad­cze­nie rodz­iców o wyborze imienia i jego zmi­an­ie, o powro­cie do nazwiska po rozwiąza­niu małżeństwa;
• orzeczenia sądów to np. o ustal­e­niu bądź zaprzecze­niu ojcost­wa, o ustal­e­niu bezskutecznoś­ci uzna­nia ojcost­wa, o usta­la­niu treś­ci aktu urodzenia dziec­ka niez­nanych rodz­iców, o unieważnie­niu lub rozwiąza­niu małżeńst­wa, o ustal­e­niu nieist­nienia małżeńst­wa, o uzna­niu za zmarłego lub stwierdze­niu zgonu;
• decyz­je admin­is­tra­cyjne to np. o zmi­an­ie imienia/ nazwiska, o wyborze imienia.

Należy odróżnić stan cywilny rozu­mi­any w w/w sposób od stanu cywilnego oso­by.

Stan cywilny oso­by ustawa rozu­mie jako:  sytu­ację tej oso­by w odniesie­niu do małżeńst­wa: pan­na, kawaler, zamęż­na, żonaty, rozwiedziona, rozwiedziony, wdowa, wdowiec.

2. Akty stanu cywilnego

Aktem stanu cywilnego jest wpis o urodze­niu, małżeńst­wie albo zgo­nie w rejestrze stanu cywilnego wraz z treś­cią późniejszych wpisów wpły­wa­ją­cych na treść lub ważność tego aktu.

Poniżej istotne kwestie:

• akty stanu cywilnego stanow­ią wyłączny dowód zdarzeń w nich stwierd­zonych. Ich niez­god­ność z prawdą może być udowod­niona jedynie w postępowa­niu sądowym;
• akt stanu cywilnego jest sporząd­zony z chwilą doko­na­nia wpisu o urodze­niu, małżeńst­wie albo zgo­nie w rejestrze stanu cywilnego;
• czyn­noś­ci z zakre­su rejes­tracji stanu cywilnego innych niż akty stanu cywilnego dokonu­je się w formie decyzji admin­is­tra­cyjnej albo czyn­noś­ci materialno-technicznej;
• odmowa doko­na­nia czyn­noś­ci z zakre­su rejes­tracji stanu cywilnego następu­je w formie decyzji administracyjnej.

3. Akta zbiorowe rejestracji stanu cywilnego

Definic­ja legal­na: akta zbiorowe rejes­tracji stanu cywilnego — doku­men­ty stanow­iące pod­stawę sporządzenia aktu stanu cywilnego lub doku­men­ty złożone po sporządze­niu aktu stanu cywilnego stanow­iące pod­stawę do dołączenia wzmi­an­ki dodatkowej do aktu stanu cywilnego lub stanow­iące pod­stawę zamieszczenia przypisku przy innych aktach stanu cywilnego.

Przed­staw­iam istotne zagadnienia:

• w aktach zbiorowych rejes­tracji stanu cywilnego gro­madzi się doku­men­ty, które nie podle­ga­ją zwro­towi. Na wniosek oso­by, która przed­kła­da zagraniczny doku­ment stanu cywilnego, moż­na wydać ten doku­ment, po uprzed­nim sporządze­niu kopii poświad­c­zonej za zgod­ność z ory­gi­nałem przez kierown­i­ka USC [USC- Urzę­du Stanu Cywilnego], jeżeli wniosko­daw­ca nie ma możli­woś­ci ponownego uzyska­nia tego dokumentu;
• akta zbiorowe rejes­tracji stanu cywilnego są gro­mad­zone w rejestrze stanu cywilnego, jeżeli zostały sporząd­zone w formie doku­men­tu elek­tron­icznego. W rejestrze mogą być gro­mad­zone akta zbiorowe rejes­tracji stanu cywilnego nies­porząd­zone w formie doku­men­tu elek­tron­icznego jako odw­zorowanie cyfrowe lub może być zamieszczany opis tych dokumentów;
• doku­men­ty z akt zbiorowych rejes­tracji stanu cywilnego, na żądanie sądu, proku­ra­to­ra, oso­by, której akt stanu cywilnego doty­czy, lub oso­by mającej interes prawny, mogą być wydawane w formie doku­men­tu elek­tron­icznego, kopii lub wydruku doku­men­tu elek­tron­icznego poświad­c­zonych za zgod­ność z ory­gi­nałem przez kierown­i­ka USC.

Przechowywanie aktów stanu cywilnego i akt zbiorowych

Akty stanu cywilnego oraz akta zbiorowe rejes­tracji stanu cywilnego kierown­ik USC prze­chowu­je przez okres:

• 100 lat — akty urodzenia oraz akta zbiorowe rejes­tracji stanu cywilnego doty­czące aktu urodzenia;
• 80 lat — akty małżeńst­wa, akty zgonu oraz akta zbiorowe rejes­tracji stanu cywilnego doty­czące aktu małżeńst­wa i aktu zgonu.

Okresy te są lic­zone od koń­ca roku kalen­dar­zowego, w którym nastąpiło sporządze­nie aktu stanu cywilnego. Po upły­wie okresów, akty stanu cywilnego oraz akta zbiorowe rejes­tracji stanu cywilnego kierown­ik USC przekazu­je w ciągu 2 lat do właś­ci­wego archi­wum państwowego.

4. Rejestracja stanu cywilnego

Rejes­tracji stanu cywilnego dokonu­je się [elek­tron­icznie] w rejestrze stanu cywilnego w formie aktów stanu cywilnego.

Czyn­noś­ci z zakre­su rejes­tracji stanu cywilnego są dokony­wane przez kierown­i­ka USC lub zastępcę kierown­i­ka USC. Uprawnienia i obow­iąz­ki kierown­i­ka USC przysługu­ją i są wykony­wane również przez zastępcę kierown­i­ka USC.

Rejes­trac­ja stanu cywilnego jest wykony­wana przez gminy w urzę­dach stanu cywilnego jako zadanie zle­cone z zakre­su admin­is­tracji rzą­dowej. Gmi­na jest okręgiem rejes­tracji stanu cywilnego.

5. Rejestr stanu cywilnego

Rejestr stanu cywilnego jest prowad­zony przez min­is­tra właś­ci­wego do spraw infor­matyza­cji, w sys­temie teleinformatycznym.

Poniżej zagad­nienia ważne i uzupełniające:

• wpisu w rejestrze stanu cywilnego dokonu­je kierown­ik USC lub zastęp­ca kierown­i­ka USC;
• dostęp do rejestru stanu cywilnego mają min­is­ter właś­ci­wy do spraw infor­matyza­cji, min­is­ter właś­ci­wy do spraw wewnętrznych, kierown­ik USC, zastęp­ca kierown­i­ka USC oraz w zakre­sie spra­wowanego nad­zoru — wojewoda;
• dane z rejestru stanu cywilnego min­is­ter właś­ci­wy do spraw infor­matyza­cji udostęp­nia: ABW, Agencji Wywiadu, CBA, Służ­bie Kon­tr­wywiadu Wojskowego, Służ­bie Wywiadu Wojskowego — wyłącznie w zakre­sie niezbęd­nym do real­iza­cji ich usta­wowych zadań. Min­is­ter właś­ci­wy do spraw infor­matyza­cji, w drodze decyzji admin­is­tra­cyjnej, wyraża zgodę na udostęp­ni­an­ie danych, odmaw­ia wyraże­nia zgody na ich udostęp­ni­an­ie, jeżeli nie zostały spełnione warun­ki określone w ustaw­ie, albo cofa zgodę na ich udostęp­ni­an­ie, jeżeli warun­ki te przes­tały być spełniane.

Słowo końcowe

I tym samym dotar­liśmy do koń­ca opra­cow­a­nia zagad­nienia: stan cywilny; akty stanu cywilnego; akta zbiorowe rejes­tracji stanu cywilnego; rejes­trac­ja stanu cywilnego; rejestr stanu cywilnego. Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej o: aktach stanu cywilnego, to lin­ki są na początku tekstu.

Nato­mi­ast tek­sty prak­ty­czne doty­czące aktów stanu cywilnego to:

Owoc­nej nauki!
Ania Maciąg