Wyjaśniam, w jaki sposób zmienić imię/ nazwisko. Pokazuję, jak napisać wniosek, do kogo skierować i jak argumentować.
#1 Dlaczego zmiana imienia/ nazwiska jest lekko skomplikowana?
Po prostu, zasadą jest, że imię/ nazwisko to dane dosyć trwałe. Ich zmiana jest dopuszczalna, ale raczej w sytuacjach ważnych, kiedy jest to dobrze uzasadnione.
Obecnie mamy 2 opcje zmiany imienia/ nazwiska:
- podstawowa — zmieniamy imię. nazwisko administracyjnie na podstawie ustawy z dnia 17 października 2008 r. o zmianie imienia i nazwiska;
- szczególna:
- zmiana imienia dziecka do 6 miesięcy od sporządzenia aktu urodzenia — wtedy zgłasza się takie oświadczenie do kierownika Urzędu Stanu Cywilnego (USC);
- zmiana nazwiska przy ślubie — na nazwisko podwójne lub męża, a następnie ewentualnie przy powrocie — powrót do panieńskiego nazwiska — wtedy składa się oświadczenie woli w tym temacie. Przy okazji polecam tekst: Jak zmienić nazwisko po ślubie i 10 powodów by nie zmieniać nazwiska po ślubie?
W dzisiejszej poradzie prawnej skupiam się na tej drodze administracyjnej.
Przejdźmy więc do konkretów — kiedy możemy zmienić imię/ nazwisko i jak to zrobić.
#2 Kiedy możesz zmienić imię/nazwisko?
W Polsce możesz zmienić imię/ nazwisko, jeżeli jesteś:
- obywatelem polskim;
- cudzoziemcem niemającym obywatelstwa żadnego państwa, jeżeli masz w Polsce miejsce zamieszkania;
- cudzoziemcem, który uzyskał w Polsce status uchodźcy — w szczególnych przypadkach.
Tym samym, cudzoziemiec, który ma obywatelstwo kraju innego niż Polska nie może zmienić imienia/nazwiska w tym trybie.
- imię lub nazwisko ośmieszające albo nielicujące z godnością człowieka;
- inne imię lub nazwisko faktycznie używane;
- bezprawna zmiana imienia/ nazwiska;
- dopuszczalność wyboru innego imienia/ nazwiska, zgodnie z przepisami prawa państwa, którego obywatelstwo również się posiada.
To otwarty katalog. Broniły się sytuacje, kiedy zmiana imienia/ nazwiska wynikała z traumatycznych przeżyć z dzieciństwa i chęci odcięcia się od przeszłości. Pozostaje jednak kwestia uzasadnienia wyboru.
#3 Uzasadnienie wniosku
To najważniejsza część wniosku. Musisz wykazać, jaki w Twoim przypadku jest ważny powód do zmiany imienia/ nazwiska, a a następnie udowodnić, że tak jest.
Przykład: Jesteś Katarzyna, a wszyscy mówią do Ciebie Marysia. Nie wiesz w sumie dlaczego, ale od dzieciństwa tak się zaczęło i do dzisiaj sama przedstawiasz się jako Mańcia. W tej sytuacji podstawą zmiany jest zmiana na imię faktycznie używane (mowa o imieniu: Maria, nie zdrobnieniu). Wyjaśniasz, że odkąd pamiętasz tak do Ciebie mówiono. Podajesz namiary na świadków, którzy to potwierdzą. Dołączasz np. pocztówki/ koperty adresowane do Ciebie na imię Maria.
#4 Czy mogę wybrać dowolne imię/ nazwisko?
Podaję kilka najważniejszych zasad:
- imion można posiadać maksymalnie 2, chyba że inna ilość wynika z przepisów państwa, którego obywatelstwo także się posiada;
- generalnie nie można wybrać imienia w formie zdrobniałej czy ośmieszającego, bądź niewskazującego jednoznacznie na płeć;
- nazwisko można posiadać jedno, a maksymalnie dwuczłonowe, chyba że inna ilość wynika z przepisów państwa, którego obywatelstwo także się posiada;
- zmiany nazwiska nie dokonuje się w przypadku ubiegania się o zmianę na nazwisko: historyczne, wsławione w dziedzinie kultury, wsławione w dziedzinie nauki, wsławione w dziedzinie działalności politycznej, wsławione w dziedzinie działalności społecznej, wsławione w dziedzinie działalności wojskowej, chyba że osoba ubiegająca się o zmianę posiada członków rodziny o tym nazwisku. Ważne! Za członka rodziny uważa się wyłącznie: małżonka i wstępnych (rodziców, dziadków, pradziadków, itd.).
- zastąpienie wybranego imienia innym imieniem;
- zastąpienie dwóch imion jednym imieniem;
- zastąpienie jednego imiona dwoma;
- dodanie drugiego imienia;
- zmianę pisowni imienia;
- zmianę pisowni imion;
- zmianę kolejności imion.
- zmianę na inne nazwisko;
- zmianę pisowni nazwiska;
- zmianę nazwiska ze względu na formę właściwą dla rodzaju żeńskiego lub męskiego.
- zmiana nazwiska może dotyczyć nazwiska noszonego aktualnie lub nazwiska rodowego;
- zmiana nazwiska noszonego po zawarciu małżeństwa, gdy jest ono tożsame z nazwiskiem rodowym, rozciąga się na nazwisko rodowe wyłącznie na wyraźne żądanie osoby ubiegającej się o zmianę nazwiska.
#5 A co z nazwiskiem dzieci (jeśli już je masz)?
Gdy oboje rodzice zmieniają nazwisko: to zmiana rozciąga się (samoistnie) na małoletnie dzieci i na dzieci, które zrodzą się z tego małżeństwa (a także na dzieci przysposobione).
Gdy jedno z rodziców zmienia nazwisko: to zmiana rozciąga się na małoletnie dzieci i na dzieci, które pochodzą od tych samych rodziców,
- pod warunkiem że drugi z rodziców wyraził na to zgodę, chyba że nie ma on pełnej zdolności do czynności prawnych lub jest pozbawiony władzy rodzicielskiej albo nie żyje.;
- a jeżeli w chwili zmiany nazwiska dziecko ukończyło 13 lat, do zmiany nazwiska dziecka jest potrzebne także wyrażenie zgody przez dziecko;
- a w przypadku braku porozumienia między rodzicami dziecka każde z nich może zwrócić się do sądu opiekuńczego o wyrażenie zgody na zmianę nazwiska dziecka. Prawomocne orzeczenie sądu zastępuje wtedy zgodę rodzica i nie jest potrzebne jego uczestnictwo w postępowaniu.
#6 Jak napisać wniosek o zmianę imienia/ nazwiska?
Jest o bajecznie łatwe. Otwierasz wzór wniosku o zmianę nazwiska (imienia) ze strony rządowej. Uzupełniasz wniosek, zgodnie z instrukcją, a następnie składasz do wybranego kierownika Urzędu Stanu Cywilnego. Jeśli mieszkasz za granicą, to możesz go złożyć za pośrednictwem konsula.
We wniosku proszą o podanie w jakich miastach sporządzono akt urodzenia czy małżeństwa, tak aby później móc poinformować tych kierowników USC o zmianie.
#7 Złożyłam wniosek. I co dalej?
Złożyłaś niosek? To teraz pozostaje Ci czekać na decyzję. Powinno to trwać około miesiąca. Bywa różnie. Jeżeli decyzja przyjdzie pozytywnie — super. Od momentu jej odebrania możesz składać wniosek o nowy dowód. Dostałaś odmowę? Przeczytaj uzasadnienie i jeśli dalej uważasz, że zmiana była zasadna — napisz odwołanie do wojewody lub skontaktuj się z prawnikiem, który Ci w tym pomoże 🙂
Słowo końcowe
Mówiłam, że zmiana imienia i nazwiska jest do ogarnięcia. Jeśli coś jest jeszcze do wyjaśnienia — pisz w komentarzach .
Pozdrawiam
Ania Maciąg
14 komentarzy
Phoebe
Jestem dwa lata po rozwodzie,nie zmieniłam nazwiska z powrotem na panieńskie. Nazywałam się N., teraz nazywam się B. Obecnie jestem w związku z panem Z. Chcemy wziąć ślub. I tu pojawia się problem,bo po ślubie chcę nazywać się N-Z, a nie wróciłam do nazwiska N. Czy muszę zmienić nazwisko w trybie administracyjnym z powrotem na N i po ślubie dołączyć Z, czy mogę to zrobić w trybie uproszczonym — wychodząc za Z zdecydować,że będę nazywać się N-Z?
Rena
Witaj.
Jestem 12 lat po ślubie, mam nazwisko dwuczlonowe: panieńsko-mężowe.
Niestety, decyzja była błędem. Problemów mam przez to sporo, nie mieszczę się w rubrykach i dodatkowo panieńskie jest trochę ciężkie i powstają niejednokrotnie pomyłki. W zasadzie wszędzie posługuje sie nazwiskiem męża, ale wiadomo że w dokumentach administracyjnych muszę podawać zgodnie z dowodem. Byłam dzisiaj w USC w mazowieckim i Pani powiedziała, że nie ma podstaw do zmiany, bo to fanaberie, nieprzemyslane decyzje itd itp.… ech 😞.
Na koniec dodała, żebym poszukała przychylnego urzędniczka bo ona nie…
Proszę pomóż, czy mimo wszystko jest jakaś możliwość??
Pozdrawiam serdecznie
Monika
Dzień dobry, jestem 5 lat po rozwodzie i chciałabym wrócić do panieńskiego nazwiska. Wiem, że musze złożyć wniosek o administracyjną zmianę nazwiska. Podobno należy podać „mocne” powody tej decyzji a mną kieruje głównie to, że zwyczajnie nie chce się już tak nazywać. Nie żyjemy z byłym mężem w najlepszych kontaktach, często słyszę żebym zmieniła jego nazwisko i mam już tego serdecznie dość. Zatrzymałam jego nazwisko głównie ze względu na dzieci. Obecnie maja już 13 i 10 lat. Proszę o podpowiedz czym najlepiej uargumentować powód chęci zmiany nazwiska. Z góry serdecznie dziekuje. Pozdrawiam
Administratywistka
Cześć Monika,
wniosek możesz złożyć do dowolnego kierownika USC, więc warto wcześniej umówić się na spotkanie z kierownikiem USC i zapytać, jak ocenia taką sytuację. Może wprost wskaże jakie będzie prawdopodobne rozstrzygnięcie.
Argumenty to wskazanie negatywnych emocji, presji społeczeństwa i tego, jaką wywierają inni; trudny proces rozwodowy. Przy okazji pojawi się pewnie też wątek tego, jak nazywać się będą dzieci po zmianie.
Pozdrawiam
Ania
Monika
Aniu, bardzo dziekuje. Tak tez uczynię. Pozdrawiam Monika
Izabela
Witam, chce wrócić do nazwiska panieńskiego po rozwodzie, od mojego rozwodu minęło już parę lat, wiem że zostaje mi zmiana administracyjna, chcę wrócić do panieńskiego ponieważ mam dziecko z moim aktualnym mężem Hiszpanem, w Hiszpanii dzieci mają nazwisko ojca i matki, nie chciałam dac dziecku nazwiska byłego męża więc zarejestrowali go z moim panieńskim ale problem jest że moje dziecko ma inne nazwisko niż moje dlatego bardzo mi zależy do powrotu do panieńskiego, w jaki sposób mogłabym to napisać, czy ten powód zalicza się do ważnych powodów i urzędnik da mi zgodę, dziękuję
Administratywistka
Cześć,
powinnaś dokładnie opisać sytuację, tj. wyjaśnić, że rozwiodłaś się, ale później zdecydowałaś się na kolejny związek małżeński i z uwagi na to, że związek jest z obywatelem innego kraju, to posiadanie innego nazwiska niż dziecko jest kłopotliwe i problematyczne. Wskaż, że utrudnia to przemieszczanie się pomiędzy krajami, dbanie o więzi rodzinne. Stawia też dziecko w trudnej sytuacji w Hiszpanii, gdzie naturalne jest, że dziecko ma podwójne nazwisko (po mamie i tacie), a tutaj żaden z rodziców nie ma zbieżnego.
Wniosek możesz złożyć do dowolnego kierownika USC, więc warto wcześniej umówić się na spotkanie z kierownikiem USC i zapytać, jak ocenia taką sytuację. Może wprost wskaże jakie będzie prawdopodobne rozstrzygnięcie.
Pozdrawiam
Ania
Izabela
Dziękuję ślicznie za odpowiedz, wniosek będę składać przed konsulem, mam nadzieje że rozpatrzą wniosek pozytywnie, bo naprawdę jest to dla nas kłopotliwa sytuacja. Pozdrawiam.
Zuzanna
Dzień dobry! Czy jest administracyjna możliwość zmiany imienia niejako “przy okazji” zamążpójścia, czyli zmianie nazwiska na nazwisko męża? Chciałabym “usunąć” pierwsze imię, bo całe życie używam drugiego i chciałbym tylko to zostawić, wraz z nowym nazwiskiem po mężu. Czy da się to załatwić w jednym momencie? Byłoby to o wiele prostsze niż kolejno: zmiana imienia > wyrobienie dokumentów > zmiana nazwiska na nazwisko męża > znów nowe dokumenty. Tak mi niestety poradzono w USC, podczas ustalania daty ślubu.
Administratywistka
Cześć Zuzanna,
z uwagi na świąteczny okres odpisuję z lekkim opóźnieniem.
W procedurze “ślubnej” możesz zmienić w uproszczony sposób jedynie nazwisko. Uproszczony, tzn. w Urzędzie Stanu Cywilnego po prostu podajesz nazwisko, jakie chcesz nosić po ślubie, mogąc wybrać swoje, partnera lub połączenie obu.
Imię możesz zmienić wyłącznie administracyjnie, tzn. składając wniosek o zmianę imienia. Procedura przedstawiona w USC ma sens.
Oczywiście możesz przy okazji ślubu pozostać przy swoim nazwisku, a później administracyjnie złożyć wniosek o zmianę imienia oraz nazwiska (zamianę dwóch imion na jedno używane oraz zamianę nazwiska na nazwisko męża, bo chciałabyś mieć jednak wspólne z uwagi na np. planowane wspólne dzieci). Jednak w tym przypadku kierownik USC, rozpatrując wniosek będzie decydował o zmianie imienia oraz nazwiska. W najgorszym wypadku na żadną ze zmian się nie zgodzi.
W świetle przepisów możesz także złożyć wniosek o zmianę imienia przed ślubem. Może to jednak wprowadzać komplikacje, jeżeli zmiana imienia nastąpi bezpośrednio przed ślubem z uwagi na dane w dokumentach. Jeżeli do ślubu jeszcze masz dwa-trzy miesiące to może warto wcześniej zmienić imię?
Pozdrawiam
Ania
MARCIN
Jak byś zareagowała na taką informacje od urzędnika stanu cywilnego. Poszłem po wniosek o zmianę imienia a Pani kierowniczka powiedziała że bym nie pisał wniosku bo i tak dostanę odmownie. Nie wiem co mam teraz zrobić. POZDRAWIAM
Administratywistka
Cześć,
w takiej sytuacji polecam złożyć wniosek do innego kierownika. Nie ma tutaj przymusowej właściwości wg miejsca zamieszkania czy zameldowania.
Ewentualnie, po dostaniu odmowy składasz odwołanie, a później ewentualnie skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.
Pozdrawiam
Ania
Maximus
Czy istnieje możliwość zmiany zarówno imienia jak i nazwiska składając tylko jeden wniosek czy trzeba składać oddzielne wnioski?
Administratywistka
Cześć,
tak, można zmienić za pomocą jednego wniosku zarówno imię, jak i nazwisko.
Ustawa mówi o zmianie imienia lub nazwiska. W języku prawniczym “lub” to zarówno “i”, jak i “albo”. Oznacza to, że można zmienić imię i nazwisko/ imię albo nazwisko.
Zobacz na to, jak mówi Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie: “(…) czy strona wnosząc o zmianę imienia i/lub nazwiska (…)” — wyrok z dnia 24.01.2018 r., sygn. akt III SA/Kr 1189/17.
Podobnie była sprawa próby zmiany danych na James Bond. Nie kwestionowano wtedy, że wniosek był jeden — Wyrok WSA w Łodzi z dnia 24.09.2008 r., sygn. akt III SA/Łd 147/08.
Pozdrawiam
Ania