Jak zmienić imię/ nazwisko? — wniosek i argumentacja

Wyjaś­ni­am, w jaki sposób zmienić imię/ nazwisko. Pokazu­ję, jak napisać wniosek, do kogo skierować i jak argu­men­tować. 

#1 Dlaczego zmiana imienia/ nazwiska jest lekko skomplikowana?

Po pros­tu, zasadą jest, że imię/ nazwisko to dane dosyć trwałe. Ich zmi­ana jest dopuszczal­na, ale raczej  w sytu­ac­jach ważnych, kiedy jest to dobrze uza­sad­nione.

Obec­nie mamy 2 opc­je zmi­any imienia/ nazwiska:

1. pod­sta­wowa — zmieni­amy imię. nazwisko admin­is­tra­cyjnie na pod­staw­ie ustawy z dnia 17 październi­ka 2008 r. o zmi­an­ie imienia i nazwiska;
2. szczegól­na:
   • zmi­ana imienia dziec­ka do 6 miesię­cy od sporządzenia aktu urodzenia — wtedy zgłasza się takie oświad­cze­nie do kierown­i­ka Urzę­du Stanu Cywilnego (USC);
   • zmi­ana nazwiska przy ślu­bie — na nazwisko pod­wójne lub męża, a następ­nie ewen­tu­al­nie przy powro­cie — powrót do panieńskiego nazwiska — wtedy skła­da się oświad­cze­nie woli w tym tema­cie. Przy okazji pole­cam tekst: Jak zmienić nazwisko po ślu­bie i 10 powodów by nie zmieni­ać nazwiska po ślu­bie?

W dzisiejszej poradzie prawnej sku­pi­am się na tej drodze admin­is­tra­cyjnej.
Prze­jdźmy więc do konkretów — kiedy może­my zmienić imię/ nazwisko i jak to zro­bić.

#2 Kiedy możesz zmienić imię/nazwisko?

W Polsce możesz zmienić imię/ nazwisko, jeżeli jesteś:

• oby­wa­telem pol­skim;
• cud­zoziem­cem niema­ją­cym oby­wa­telst­wa żad­nego państ­wa, jeżeli masz w Polsce miejsce zamieszka­nia;
• cud­zoziem­cem, który uzyskał w Polsce sta­tus uchodź­cy — w szczegól­nych przy­pad­kach.

Tym samym, cud­zoziemiec, który ma oby­wa­telst­wo kra­ju innego niż Pol­s­ka nie może zmienić imienia/nazwiska w tym try­bie.

• imię lub nazwisko ośmiesza­jące albo nielicu­jące z god­noś­cią człowieka;
• inne imię lub nazwisko fak­ty­cznie uży­wane;
• bezpraw­na zmi­ana imienia/ nazwiska;
• dopuszczal­ność wyboru innego imienia/ nazwiska, zgod­nie z przepisa­mi prawa państ­wa, którego oby­wa­telst­wo również się posi­a­da.

To otwarty kat­a­log. Broniły się sytu­acje, kiedy zmi­ana imienia/ nazwiska wynikała z trau­maty­cznych przeżyć z dziecińst­wa i chę­ci odcię­cia się od przeszłoś­ci. Pozosta­je jed­nak kwes­t­ia uza­sad­nienia wyboru.

#3 Uzasadnienie wniosku

To najważniejsza część wniosku. Musisz wykazać, jaki w Twoim przy­pad­ku jest ważny powód do zmi­any imienia/ nazwiska, a a następ­nie udowod­nić, że tak jest.

Przykład: Jesteś Katarzy­na, a wszyscy mówią do Ciebie Marysia. Nie wiesz w sum­ie dlaczego, ale od dziecińst­wa tak się zaczęło i do dzisi­aj sama przed­staw­iasz się jako Mań­cia. W tej sytu­acji pod­stawą zmi­any jest zmi­ana na imię fak­ty­cznie uży­wane (mowa o imie­niu: Maria, nie zdrob­nie­niu). Wyjaś­ni­asz, że odkąd pamię­tasz tak do Ciebie mówiono. Poda­jesz nami­ary na świad­ków, którzy to potwierdzą. Dołącza­sz np. pocztówki/ kop­er­ty adresowane do Ciebie na imię Maria.

#4 Czy mogę wybrać dowolne imię/ nazwisko?

Poda­ję kil­ka najważniejszych zasad:

• imion moż­na posi­adać maksy­mal­nie 2, chy­ba że inna ilość wyni­ka z przepisów państ­wa, którego oby­wa­telst­wo także się posi­a­da;
• gen­er­al­nie nie moż­na wybrać imienia w formie zdrob­ni­ałej czy ośmiesza­jącego, bądź niewskazu­jącego jed­noz­nacznie na płeć;
• nazwisko moż­na posi­adać jed­no, a maksy­mal­nie dwuczłonowe, chy­ba że inna ilość wyni­ka z przepisów państ­wa, którego oby­wa­telst­wo także się posi­a­da;
• zmi­any nazwiska nie dokonu­je się w przy­pad­ku ubie­ga­nia się o zmi­anę na nazwisko: his­to­ryczne, wsław­ione w dziedzinie kul­tu­ry, wsław­ione w dziedzinie nau­ki, wsław­ione w dziedzinie dzi­ałal­noś­ci poli­ty­cznej, wsław­ione w dziedzinie dzi­ałal­noś­ci społecznej, wsław­ione w dziedzinie dzi­ałal­noś­ci wojskowej, chy­ba że oso­ba ubie­ga­ją­ca się o zmi­anę posi­a­da członków rodziny o tym nazwisku. Ważne! Za człon­ka rodziny uważa się wyłącznie: małżon­ka i wstęp­nych (rodz­iców, dzi­ad­ków, pradzi­ad­ków, itd.).

• zastąpi­e­nie wybranego imienia innym imie­niem;
• zastąpi­e­nie dwóch imion jed­nym imie­niem;
• zastąpi­e­nie jed­nego imiona dwoma;
• dodanie drugiego imienia;
• zmi­anę pisowni imienia;
• zmi­anę pisowni imion;
• zmi­anę kole­jnoś­ci imion.

• zmi­anę na inne nazwisko;
• zmi­anę pisowni nazwiska;
• zmi­anę nazwiska ze wzglę­du na for­mę właś­ci­wą dla rodza­ju żeńskiego lub męskiego.
• zmi­ana nazwiska może doty­czyć nazwiska nos­zonego aktu­al­nie lub nazwiska rodowego;
• zmi­ana nazwiska nos­zonego po zawar­ciu małżeńst­wa, gdy jest ono tożsame z nazwiskiem rodowym, roz­cią­ga się na nazwisko rodowe wyłącznie na wyraźne żądanie oso­by ubie­ga­jącej się o zmi­anę nazwiska.

#5 A co z nazwiskiem dzieci (jeśli już je masz)?

Gdy obo­je rodz­ice zmieni­a­ją nazwisko: to zmi­ana roz­cią­ga się (samoist­nie) na mało­let­nie dzieci i na dzieci, które zrodzą się z tego małżeńst­wa (a także na dzieci przys­poso­bione).

Gdy jed­no z rodz­iców zmienia nazwisko: to zmi­ana roz­cią­ga się na mało­let­nie dzieci i na dzieci, które pochodzą od tych samych rodz­iców,

• pod warunk­iem że dru­gi z rodz­iców wyraz­ił na to zgodę, chy­ba że nie ma on pełnej zdol­noś­ci do czyn­noś­ci prawnych lub jest pozbaw­iony władzy rodzi­ciel­skiej albo nie żyje.;
• a jeżeli w chwili zmi­any nazwiska dziecko ukończyło 13 lat, do zmi­any nazwiska dziec­ka jest potrzeb­ne także wyraże­nie zgody przez dziecko;
• a w przy­pad­ku braku porozu­mienia między rodzi­ca­mi dziec­ka każde z nich może zwró­cić się do sądu opiekuńczego o wyraże­nie zgody na zmi­anę nazwiska dziec­ka. Pra­wom­oc­ne orzecze­nie sądu zastępu­je wtedy zgodę rodz­i­ca i nie jest potrzeb­ne jego uczest­nict­wo w postępowa­niu.

#6 Jak napisać wniosek o zmianę imienia/ nazwiska?

Jest o bajecznie łatwe. Otwierasz wzór wniosku o zmi­anę nazwiska (imienia) ze strony rzą­dowej. Uzu­peł­ni­asz wniosek, zgod­nie z instrukcją, a następ­nie składasz do wybranego kierown­i­ka Urzę­du Stanu Cywilnego. Jeśli mieszkasz za granicą, to możesz go złożyć za pośred­nictwem kon­sula.

We wniosku proszą o podanie w jakich mias­tach sporząd­zono akt urodzenia czy małżeńst­wa, tak aby później móc poin­for­mować tych kierown­ików USC o zmi­an­ie.

#7 Złożyłam wniosek. I co dalej?

Złożyłaś niosek? To ter­az pozosta­je Ci czekać na decyzję. Powin­no to trwać około miesią­ca. Bywa różnie. Jeżeli decyz­ja przyjdzie pozy­ty­wnie — super. Od momen­tu jej ode­bra­nia możesz składać wniosek o nowy dowód. Dostałaś odmowę? Przeczy­taj uza­sad­nie­nie i jeśli dalej uważasz, że zmi­ana była zasad­na — napisz odwołanie do woje­w­ody lub skon­tak­tuj się z prawnikiem, który Ci w tym pomoże 🙂

Słowo końcowe

Mówiłam, że zmi­ana imienia i nazwiska jest do oga­r­nię­cia. Jeśli coś jest jeszcze do wyjaśnienia — pisz w komen­tarzach .

Poz­draw­iam
Ania Maciąg